Cách Diệt Rêu Tảo Hại cho Bể Cá thủy sinh luôn là điều mà nhiều anh em chơi thủy sinh trăn trở bởi vì đôi khi bể đang đẹp đột nhiên mọc ra rêu rồi tảo nhìn mà ngán mất hết cả thẩm mỹ. Đi tìm cách trị thì lại thấy quá nhiều sự lựa chọn như các loại cá dọn bể, các loại thuốc diệt rêu.. Vậy nên bài viết này giúp anh em biết chi tiết loại rêu nào, tảo nào thì nên dùng cá nào, thuốc nào hiệu quả và phù hợp nhất.
Tảo nâu (Diatoms)
Nguyên nhân phát sinh tảo nâu
Tảo nâu có màu nâu đậm, nhớt, chúng thường bám lên lá, đá và các vật cứng khác. Thường tảo nâu xuất hiện khi các hồ thủy sinh không chăm sóc kỹ hoặc dư thừa dinh dưỡng trong quá trình chăm thêm phân vào hồ.
- Đặc điểm: Tảo nâu, có bề mặt hơi nhớt, thường xuất hiện trên lá cây, lũa và nền của bể thủy sinh mới set up. Tảo bám chặt vào các bề mặt, làm mất vẻ đẹp tự nhiên của hồ và dễ dàng bùng phát trong thời gian ngắn.
- Nguyên nhân: Loại tảo này phát triển mạnh trong môi trường hồ mới set chưa ổn định, đặc biệt khi hệ vi sinh chưa đủ mạnh để xử lý các khoáng chất trong nước. Nước có hàm lượng silicate cao (có trong nước máy) là nguồn dinh dưỡng cho tảo nâu. Ánh sáng dư thừa cũng góp phần làm chúng phát triển nhanh, đặc biệt trong điều kiện thiếu vi sinh.
Cách xử lý tảo nâu
- Bổ sung vi sinh để ổn định hệ sinh thái trong hồ giúp giảm thiểu sự bùng phát.
- Giảm ánh sáng trong những tuần đầu setup hồ, hoặc nếu không phải hồ mới setup thì cũng giảm sáng.
- Sử dụng cá Otto, tép RC đỏ, vàng, ốc Nerita, cá nô lệ vàng (bống vàng), cá mún hoặc tép Amano (tép Yamato) để hỗ trợ dọn tảo tự nhiên. Với hệ vi sinh ổn định, tảo nâu thường tự biến mất theo thời gian.
- Thuốc diệt rêu: bạn có thể dùng thuốc Diệt rêu REMOVE BBA để xử lý để tăng tốc độ xử lý tảo nâu vì nếu chỉ dùng cá hoặc ốc với số lượng ít thì không đủ còn nếu mua số lượng nhiều cũng khá tốn kém.
Rêu chùm đen (Black Beard Algae – BBA)
Rêu chùm đen là loài rêu hại khó chịu nhất trong những loài rêu hại thuỷ sinh. Rêu chùm đen có màu đen, đỏ, xám, hoặc nâu chúng thường bám lên lá cây, lũa, đá. Rêu chùm đen càng tồn tại lâu trong hồ thì càng khoẻ và khó trị.
Nguyên nhân phát sinh rêu chùm đen
- Chất hữu cơ dư thừa trong nước do cá tép quá nhiều, cho cá ăn quá nhiều, nhiều thức ăn thừa hoặc hồ ít thay nước và vệ sinh.
- Lượng sắt cao không được cây hấp thụ hết, cùng với ánh sáng mạnh sẽ dễ dàng kích thích rêu chùm đen phát triển.
- Thiếu CO₂. Lượng co2 thấp hoặc dòng chảy đưa co2 yếu, đây là nguyên nhân thông dụng nhất, thiếu carbon làm cây yếu và ngừng hấp thụ dưỡng chất gây bùng phát chùm đen.
- Rêu chùm đen (BBA) thường phát triển mạnh ở hồ có pH thấp, hữu cơ dễ hấp thụ vào môi trường này.
Cách xử lý rêu chùm đen:
- Tăng lượng CO₂ và dòng chảy để cung cấp đầy đủ khí CO₂ cho cây, giúp cây khỏe mạnh và giảm điều kiện phát triển của rêu chùm đen.
- Thủ công: Gỡ bỏ bằng tay, đôi khi dùng biện pháp mạnh cắt bỏ luôn vật chủ thể.
- Ngừng hoặc hạn chế cho cá ăn thời gian này.
- Vệ sinh lọc, thay nước 2 ngày 1 lần, mỗi lần thay 30% để giảm chất hữu cơ dư thừa trong nước.
- Xịt dung dịch Excel trực tiếp vào rêu hại chùm đen để tăng tính hiệu quả, nếu chỉ dùng bơm tiêm để bơm trong bể thì không hiệu quả bằng.
- Tép Yamato rất có ích trong việc tiêu diệt rêu hại chùm đen sau khi xịt dung dịch.
- Cá Bút Chì (SAE): Hiệu quả nhất để dọn rêu chùm đen, đặc biệt khi cá còn nhỏ (cá lớn thì nó sẽ ít làm việc này).
- Tép Amano: Có thể ăn rêu BBA nhưng với lượng nhỏ. Bạn cũng có thể cắt tỉa và điều chỉnh ánh sáng để ngăn sự phát triển của rêu này.
Rêu đốm xanh (Green Spot Algae – GSA)
Loại rêu này mọc thành đốm tròn màu xanh trên kính và lá cây, gây mất thẩm mỹ cho hồ thủy sinh. Rêu đốm xanh có sức bám khá dai, làm sạch bằng tay thường không hiệu quả nếu đã bám chặt.
Nguyên nhân phát sinh rêu đốm xanh
- Ánh sáng mạnh và kéo dài là yếu tố hàng đầu gây ra rêu đốm xanh, đặc biệt khi thời gian chiếu sáng vượt quá nhu cầu của hồ. Đèn càng mạnh, khả năng GSA phát triển càng cao, nhất là trên các lá yếu.
- Dư thừa sắt và vi lượng cũng là nguyên nhân chính. Ngay cả một lượng sắt rất nhỏ trong nước (khoảng 0.0005 mg/l) có thể thúc đẩy GSA phát triển nhanh nếu đèn sáng quá mức. Khi sắt hoặc vi lượng dư thừa mà cây không hấp thụ hết, GSA sẽ hấp thụ chúng dễ dàng.
- Chất hữu cơ trong nước cao: các chất này có thể từ nền cũ, phân cá, cặn lá chết. Khi có đủ ánh sáng, GSA sẽ dễ dàng bùng phát trong môi trường hữu cơ cao này.
- Thiếu CO₂ và phosphat (PO₄): Mặc dù không phải là nguyên nhân chính, việc bổ sung CO₂ và PO₄ có thể hỗ trợ làm giảm GSA bằng cách giúp cây khỏe mạnh, từ đó kiểm soát tốt hơn lượng hữu cơ và vi lượng trong hồ.
Cách xử lý rêu đốm xanh
- Dùng dao cạo rêu: sử dụng dao cạo rêu hại bằng inox, hoặc có thể dùng miếng nhựa có độ cứng và bén tương đối để cạo rêu đốm xanh này.
- Giảm sáng, có thể là số bóng đèn, giờ chiếu sáng, hoặc cả 2. Bạn sẽ thấy ánh sáng là gốc rễ của rêu đốm xanh
- Thay nước để giảm lượng hữu cơ, vi lượng, Fe dư thừa trong nước.
- Ốc nerita cũng khá hiệu quả giúp diệt loại rêu hại này.
- Cá Otto (Otocinclus Affinis) hoặc tép Amano để hỗ trợ ăn rêu đốm xanh trên kính và lá cây non.
- Tăng co2 có thể làm cây khỏe để hút hết hữu cơ dư thừa, co2 cũng có tác dụng vô hiệu hóa tạm thời thức ăn của rêu đốm xanh
- Bổ sung CO₂ và PO₄ để làm tăng sức khỏe cây, gián tiếp giảm điều kiện phát triển của rêu đốm xanh.
Rêu Tóc (Hair Algae)
Rêu tóc, rêu chỉ là loại rêu hại có hình dáng như sợi nhỏ dài, chúng mọc xen lẫn giữa các rêu và cây thủy sinh khác trong hồ. có nhiều loại như rêu tóc xanh, rêu tóc đen.
Loại rêu hại này phát triển nhanh và thường mọc thành sợi mỏng dài, bám vào lũa, đá, hoặc lá cây. Rêu tóc phổ biến trong các hồ có ánh sáng cao và mất cân bằng dinh dưỡng.
Nguyên nhân phát sinh rêu tóc
- Hồ mới thiết lập: Khi hệ vi sinh chưa ổn định, các chất dinh dưỡng chưa được cân bằng để cây thủy sinh hấp thụ, tạo điều kiện cho rêu tóc phát triển.
- Ánh sáng cao, thiếu CO₂: Đèn mạnh thúc đẩy sự phát triển của rêu tóc nếu không bổ sung đủ CO₂. Đèn mạnh mà thiếu CO₂ dễ dẫn đến sự mất cân bằng, đặc biệt khi có sắt dư thừa.
- Dư thừa sắt (Fe): Một lượng sắt rất nhỏ (khoảng 0.0005 mg/l) kết hợp với ánh sáng mạnh có thể là điều kiện lý tưởng cho rêu tóc.
- Tạp chất hữu cơ cao: Chất thải cá, thức ăn thừa và cặn bã dễ dàng trở thành nguồn dinh dưỡng cho rêu tóc nếu nước không được làm sạch thường xuyên.
- Thiếu đa lượng (NO₃): Khi hồ thiếu nitrate, cây yếu và không hấp thụ vi lượng hiệu quả, dẫn đến dư thừa sắt và vi lượng – điều kiện lý tưởng để rêu tóc bùng phát.
Cách xử lý rêu tóc cho bể thủy sinh
- Điều chỉnh ánh sáng và CO₂: Giảm độ mạnh và thời gian chiếu sáng, tăng CO₂ để cân bằng dinh dưỡng cho cây.
- Nếu hồ mới set, nên trồng nhiều cây, ánh sáng nên bật 5-6 tiếng / ngày rồi tăng dần 30 phút hàng tuần cho đến khi đạt 8 tiếng.
- Giảm vi lượng và hữu cơ: Giảm châm vi lượng nếu cây không hấp thụ hết, và thay nước đều đặn để giảm lượng hữu cơ.
- Bổ sung NO₃ và đa lượng: Đảm bảo đủ NO₃ để cây phát triển khỏe mạnh, hỗ trợ việc hấp thụ vi lượng tốt hơn.
- Dùng cá Otto, cá bút chì và tép Amano: Một số loài cá tép có thể hạn chế rêu tóc xanh như cá bút chì, nô lệ, otto, tép Amano…Các loài này giúp kiểm soát rêu tóc, hỗ trợ duy trì hồ sạch sẽ.
- Dùng dung dịch Excel và Cidex để xịt trực tiếp có thể trị tạm thời rêu tóc xanh.
Rêu Nhớt Xanh (Blue Green Algae)
Rêu nhớt xanh là một loại nhớt đầy vi khuẩn và dễ dàng phủ lên mọi thứ trong hồ cá thủy sinh. Vi khuẩn lam (cyanobacteria) là một ngành vi khuẩn có khả năng quang hợp. Loại rêu này thường có kết cấu nhớt, phát tán mùi hôi, và thường xuất hiện ở nền hồ, mặt nước, và những khu vực có dòng chảy kém.
Nguyên nhân phát sinh rêu nhớt xanh
- Hệ vi sinh yếu: Khi hệ vi sinh trong hồ chưa ổn định hoặc có vấn đề, vi sinh chưa ổn định chưa xử lý hết chất hữu cơ trong hồ từ đó sinh ra rêu nhớt xanh.
- Hệ thống lọc yếu hoặc tắc nghẽn: Dòng chảy kém sẽ không cung cấp đủ dinh dưỡng và oxy đến các khu vực trong hồ, tạo điều kiện cho rêu nhớt xanh phát triển.
- Nitrate (NO₃) thấp: Khi lượng nitrate trong hồ quá thấp, cây không có đủ dinh dưỡng để phát triển, dẫn đến việc rêu nhớt xanh bùng phát.
- Thiếu CO₂: Thiếu CO₂ làm cây yếu và dễ mất cân bằng, dẫn đến sự phát triển của rêu nhớt xanh.
- Giàu chất hữu cơ: thường thì do bị thức ăn dư thừa nhiều, đôi khi cá chết hoặc cây thối cũng gây ra tình trạng rêu nhớt xanh xuất hiện.
Cách xử lý rêu nhớt xanh
- Tăng cường hệ vi sinh: Bổ sung vi sinh vật có lợi để cải thiện hệ vi sinh trong hồ.
- Kiểm tra và vệ sinh hệ thống lọc: Đảm bảo hệ thống lọc hoạt động hiệu quả, không bị tắc nghẽn, giúp duy trì dòng chảy ổn định.
- Bổ sung NO₃ và CO₂: Cung cấp đầy đủ nitrate và CO₂ cho cây, đảm bảo cây có đủ dinh dưỡng để phát triển khỏe mạnh, từ đó ngăn ngừa rêu phát triển.
- Thay nước định kỳ: Thay nước thường xuyên để loại bỏ chất thải từ thức ăn thừa giúp duy trì môi trường hồ sạch sẽ.
- Giải pháp cá dọn bể: Cá dọn bể ít có tác dụng với loại rêu này. Tép Amano, ốc nerita có thể ăn một phần rêu BGA, nhưng bạn nên ưu tiên dùng thuốc diệt rêu như Cidex, excel để xịt lên giúp loại bỏ rêu nhớt xanh.
- Tắt đèn: Nếu có thể thì tắt đèn vài ngày, rêu nhớt xanh sẽ biến mất
Rêu Bụi Xanh (Green Dust Algae – GDA)
Rêu bụi xanh là một loại tảo khó chịu và khó trị trong hồ thủy sinh. Chúng thường xuất hiện dưới dạng mảng trên mặt kính và có thể nhanh chóng lan ra lá cây, nền, và vật liệu lọc, khiến nước hồ chuyển màu nhạt. Việc thay nước khi có GDA không mang lại hiệu quả, vì chúng phát triển lại rất nhanh.
Nguyên nhân phát sinh reue bụi xanh
- Ánh sáng quá cao: Sự chiếu sáng mạnh hoặc thời gian chiếu sáng kéo dài có thể kích thích sự phát triển của GDA.
- Tạp chất hữu cơ: Hồ có nhiều tạp chất hữu cơ và chất thải có thể tạo môi trường thuận lợi cho GDA phát triển, đặc biệt khi hồ không được vệ sinh sạch sẽ.
- Dư thừa Fe và vi lượng: Khi có lượng sắt (Fe) và vi lượng dư thừa trong môi trường, nhất là trong điều kiện ánh sáng mạnh, GDA có khả năng phát triển mạnh.
- pH và nước: Những hồ có pH trên 6.5 và gặp phải GDA thường do ít thay nước hoặc thiếu CO₂, điều này làm cho cây không phát triển tốt.
- Ít cây phát triển nhanh: Khi hồ trồng ít cây phát triển nhanh nhưng lại có dinh dưỡng cao, sẽ dễ dàng tạo điều kiện cho GDA phát triển.
- Tăng ánh sáng đột ngột: Việc tăng cường ánh sáng một cách đột ngột cũng có thể dẫn đến sự bùng phát của GDA.
Cách xử lý rêu bụi xanh
- Kiểm soát ánh sáng: Điều chỉnh thời gian và cường độ ánh sáng phù hợp với nhu cầu của từng loại cây.
- Thay nước thường xuyên: Thực hiện việc thay nước định kỳ để loại bỏ chất thải và tạp chất trong hồ.
- Tăng cường CO₂: Bổ sung CO₂ đầy đủ để giúp cây phát triển khỏe mạnh, từ đó giảm thiểu sự phát triển của GDA.
- Trồng nhiều cây: Tăng cường trồng các loại cây thủy sinh phát triển nhanh sẽ cạnh tranh dinh dưỡng với GDA, giúp hạn chế sự phát triển của chúng.
- Cá dọn bể phù hợp: Cá Otto (Otocinclus Affinis): Rất hiệu quả trong việc ăn lớp bụi mỏng của tảo GDA trên kính và lá cây.
Rêu Lông Tơ (Fuzz Algae)
Rêu lông tơ có hình dạng tương tự như rêu tóc mini, với các sợi dài khoảng 2-3 cm. Loại rêu này thường bám lên lá cây và mặt kính của hồ, tạo thành những lớp lông tơ mịn màng.
Nguyên nhân phát sinh rêu lông tơ
- Ánh sáng quá mạnh: Rêu lông tơ thường phát triển mạnh trong môi trường có ánh sáng mạnh và thời gian chiếu sáng kéo dài, thường gặp ở các hồ thủy sinh có nhiều đèn.
- Thay nước không đủ: Thiếu thay nước thường xuyên có thể dẫn đến tích tụ tạp chất hữu cơ và chất dinh dưỡng dư thừa, tạo điều kiện cho rêu phát triển.
- Mất cân bằng dinh dưỡng: Sự mất cân bằng trong việc cung cấp dinh dưỡng cho cây cũng có thể gây ra sự phát triển của rêu lông tơ, đặc biệt là khi hồ thiếu CO₂.
Cách xử lý rêu lông tơ
- Kiểm soát ánh sáng: Giảm cường độ ánh sáng và thời gian chiếu sáng cho hồ để hạn chế sự phát triển của rêu.
- Thay nước thường xuyên: Thực hiện thay nước định kỳ để loại bỏ tạp chất và cải thiện chất lượng nước.
- Cung cấp CO₂: Bổ sung CO₂ đầy đủ để giúp cây phát triển khỏe mạnh, từ đó cạnh tranh dinh dưỡng với rêu lông tơ.
- Tăng cường cây thủy sinh: Trồng nhiều cây thủy sinh phát triển nhanh để hạn chế không gian sống của rêu lông tơ.
- Cá dọn bể: thả cá Otto, tép RC đỏ, vàng, ốc Nerita, cá nô lệ vàng (bống vàng), cá mún hoặc tép Amano (tép Yamato) để hỗ trợ diệt rêu lông tơ.
Rêu sừng hươu
Rêu sừng hưu, hay còn gọi là Staghorn Algae, là một loại rêu hại phổ biến trong các hồ thủy sinh. Chúng có hình dạng giống như nhánh sừng hưu, với cấu trúc phân nhánh rõ rệt. Rêu sừng hưu có màu xanh lá cây hoặc nâu và thường bám vào các vật thể trong hồ như đá, cây, và cả kính hồ.
Nguyên nhân phát sinh rêu sừng hươu
- Ánh sáng quá mạnh: Khi hồ nhận được quá nhiều ánh sáng, rêu sừng hưu có thể phát triển mạnh.
- Cung cấp dinh dưỡng không cân bằng: Lượng dinh dưỡng dư thừa trong nước, đặc biệt là nitrogen và phosphor, có thể kích thích sự phát triển của rêu.
- Thiếu CO2: Môi trường thiếu CO2 sẽ khiến cây thủy sinh không phát triển tốt, tạo điều kiện cho rêu hại phát triển.
- Hồ mới set: Hệ vi sinh chưa ổn định cũng có thể làm tăng khả năng xuất hiện rêu sừng hưu.
- Thay nước không đủ: Thiếu thay nước định kỳ có thể dẫn đến sự tích tụ của chất hữu cơ, tạo điều kiện cho rêu phát triển.
Cách xử lý rêu sừng hươu
- Kiểm soát ánh sáng: Giảm thời gian chiếu sáng hoặc độ mạnh của đèn có thể giúp ngăn chặn sự phát triển của rêu.
- Cung cấp dinh dưỡng hợp lý: Theo dõi và điều chỉnh lượng dinh dưỡng cung cấp cho hồ để giữ cho hệ sinh thái trong trạng thái cân bằng.
- Tăng cường CO2: Sử dụng hệ thống CO2 nếu cần thiết để cung cấp đủ lượng CO2 cho cây phát triển.
- Thay nước định kỳ: Thay nước thường xuyên để giảm thiểu sự tích tụ chất hữu cơ và duy trì chất lượng nước.
- Sử dụng cá dọn bể: Một số loại cá và loài thủy sinh có thể giúp kiểm soát rêu sừng hưu một cách tự nhiên như cá Otto, tép RC đỏ, vàng, ốc Nerita, cá nô lệ vàng (bống vàng), cá mún hoặc tép Amano (tép Yamato) để hỗ trợ loại bỏ rêu sừng hươu.
Nên Dùng Cá Dọn Bể hay Thuốc Diệt Rêu
Việc chọn giữa cá dọn bể và thuốc diệt rêu tảo hại cho hồ thủy sinh phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tình trạng cụ thể của hồ, sở thích cá nhân, và mục tiêu dài hạn của bạn. Dưới đây là một số ưu và nhược điểm của từng phương pháp để giúp bạn đưa ra quyết định:
Cá Dọn Bể
Ưu điểm:
- Tự Nhiên: Cá dọn bể như cá lau kiếng hoặc cá tảo sẽ tự động làm sạch rêu và tảo trong hồ mà không cần can thiệp hóa học.
- Cân Bằng Hệ Sinh Thái: Sự có mặt của cá dọn bể giúp tạo ra một hệ sinh thái ổn định và tự nhiên hơn.
- Khả Năng Sinh Sản: Một số loại cá dọn bể có khả năng sinh sản trong môi trường hồ của bạn, tạo ra thêm cá mới mà không cần phải mua thêm.
Nhược điểm:
- Chậm Chạp: Cá dọn bể có thể không loại bỏ tảo và rêu nhanh chóng, đặc biệt trong trường hợp bùng phát nặng.
- Yêu Cầu Không Gian: Cần đảm bảo hồ đủ lớn và có môi trường sống tốt cho cá dọn bể để chúng phát triển khỏe mạnh.
- Chi phí Nuôi Dưỡng: Cần phải chăm sóc cá, cung cấp thức ăn và duy trì chất lượng nước.
Thuốc Diệt Rêu Tảo Hại
Ưu điểm:
- Hiệu Quả Nhanh Chóng: Thuốc diệt rêu tảo có thể giúp loại bỏ tảo và rêu hại trong thời gian ngắn, nhanh chóng cải thiện tình trạng hồ.
- Dễ Dàng Sử Dụng: Việc áp dụng thuốc đơn giản hơn nhiều so với việc chăm sóc cá dọn bể.
- Kiểm Soát Tốt Hơn: Có thể điều chỉnh liều lượng thuốc để đạt được hiệu quả mong muốn.
Nhược điểm:
- Ảnh Hưởng Đến Hệ Sinh Thái: Thuốc có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến vi sinh vật có lợi và cá trong hồ, làm mất cân bằng hệ sinh thái.
- Thời Gian Phục Hồi: Sau khi sử dụng thuốc, hồ có thể cần thời gian để phục hồi và thiết lập lại cân bằng.
- Chi Phí Duy Trì: Cần phải sử dụng định kỳ, có thể tốn kém theo thời gian.
Kết Luận
- Nếu bạn ưu tiên duy trì một hệ sinh thái tự nhiên và có thời gian để theo dõi, cá dọn bể là lựa chọn tốt hơn.
- Nếu hồ của bạn đang trong tình trạng bùng phát rêu tảo nghiêm trọng và cần giải quyết nhanh chóng, thuốc diệt rêu tảo có thể là giải pháp tức thời hữu ích.
————————————————————————-
CÁ CẢNH THUỶ SINH TRUNG TÍN
Cung cấp các loại cá cảnh.
Cung cấp các thiết bị phục vụ việc nuôi cá cảnh.
Tư vấn lắp đặt các công trình thủy sinh.
Tư vấn chăm sóc, nuôi cá cảnh,…
Tư vấn, thiết kế hồ cá Koi.
Chúng tôi hoạt động từ 7:30 – 21h00 (T2-T7) và 7:30 – 17:00 (CN)
Website: cacanhthuysinhtrungtin.com
Fanpage: Cá Cảnh Thủy Sinh Trung Tín
Email: traithuysinh.trungtin@gmail.com Zalo: Nhắn Zalo Shop CẢM ƠN QUÝ KHÁCH