Trong bài chia sẻ này, Trung Tín sẽ hướng dẫn cách nuôi cá bảy màu từng bước từ chọn hồ, chọn lọc, xử lý nước, chọn cá, cách cho ăn, phòng bệnh… giúp bạn tự thiết lập một hồ cá bảy màu đúng chuẩn, dễ chăm, cá khỏe, sống lâu, mà không cần phải hỏi thêm bất kỳ ai sau khi đọc xong.
Nếu bạn ngại đọc hãy chat với chatbot AI thông minh tương tác như người thật, TRUNG TÍN đã nạp đủ dữ liệu để đảm bảo bot đưa đáp án chính xác nhất tới bạn.
Tìm hiểu cơ bản về cá bảy màu
Cá bảy màu (Guppy) là một trong những loài cá cảnh phổ biến và dễ nuôi nhất hiện nay, phù hợp với cả người mới bắt đầu chơi cá cảnh. Với vẻ ngoài sặc sỡ, sinh sản nhanh và thân thiện với con người, cá bảy màu là lựa chọn lý tưởng để bắt đầu hành trình nuôi cá.
Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn chi tiết từ khâu chuẩn bị hồ, setup hồ, cho đến cách chăm sóc, phòng bệnh và nhân giống cá bảy màu một cách dễ hiểu và thực tế.
Cách Chọn Hồ Nuôi Cá Bảy Màu
Đừng nghĩ rằng hỗ cỡ nào cũng nuôi được cá bảy màu vì nó dễ sống, thực tế nếu hồ quá nhỏ cá sẽ stress rồi bệnh và ngủm. Hồ phù hợp để nuôi là:
- Hồ nhỏ: Từ 20–30L (30-40cm), phù hợp nuôi 5–10 con.
- Hồ trung bình: 40–60L (45-60cm), có thể nuôi 10–20 con.
- Hồ lớn: Từ 80L trở lên (70–90cm), có thể nuôi cả đàn, nhưng ít ai chơi kích thước này chỉ để nuôi bảy màu mà còn phải ghép thêm.
Ghi chú: Dĩ nhiên nếu bể trang trí hoặc trồng nhiều cây thủy sinh thì cần giảm bớt số lượng cá tầm 1 vài con. quá chật chội cá dễ stress.
Cách chọn máy lọc cho bể cá bảy màu
Cá bảy màu tuy không thải nhiều nhưng vẫn cần lọc nhé, vì là loại cá thích môi trường nước tỉnh, nên dù bạn chọn máy lọc thế nào hãy đảm bảo dòng nước không quá mạnh làm cá stress..
Máy lọc nên dùng:
- Bạn có thể dùng lọc thác và lọc treo, lọc thùng tùy kích thước hồ, bên dưới TRUNG TÍN đã chia sẻ link bài viết chi tiết hướng dẫn chọn.
- Lọc vi sinh: thường được dùng phổ biến để nuôi cá bảy màu, dĩ nhiên là nó cần kết hợp với sủi oxy thì mới hoạt động được. Nếu dùng lọc vi sinh thì không cần thêm lọc khác đối với hồ dưới 60cm.
- Hệ thống lọc tràn dưới hoặc tràn trên: Nếu bạn sử dụng phương pháp này thì sẽ cần chi phí nhiều hơn và phức tạp hơn vì bạn còn phải mua thêm vật liệu lọc, máy bơm.
>> Mời bạn xem bài viết chi tiết Cách chọn máy lọc cho hồ cá.
Lưu lượng lọc của máy lọc hồ nuôi cá bảy màu:
- Nếu dùng lọc thùng thì lưu lượng lọc nên là gấp 5–7 lần thể tích hồ/giờ.
- Nếu dùng lọc treo thì là gấp 5 – 7 lần thể tích hồ/ giờ.
- Nếu dùng lọc thác thì là gấp 8 – 10 lần thể tích hồ/ giờ.
- Ví dụ: Hồ 60L gấp 7 lần là 420L/H, (60×7=420). Vậy nên gấp 5-7 lần thì là lưu lượng của lọc nên là 300–420L/h.
Lưu ý: công thức tính trên là dành cho bất cứ loại hồ nào, tuy nhiên khi nuôi cá bảy màu cần dòng chảy nhẹ tránh cá stress vậy nên bạn có thể lựa lọc có lưu lượng thấp hơn 80% so với công thức. Và cần đảm bảo không được tạo ra dòng quá mạnh.
Chọn máy lọc cho hồ cá bảy màu:
Xem bài viết cách chọn lọc cho hồ cá để được hướng dẫn chi tiết từng chút hồ nào nên chọn lọc gì phù hợp.
Không nên tắt lọc ban đêm:
- Nếu bạn tắt lọc ban đêm sẽ làm chết vi sinh có lợi và khiến cá dễ nhiễm độc amoniac sinh ra từ chất thải.
Cách Lựa Chọn Máy Sủi Oxy Cho Hồ Cá Bảy màu
Khi nào cần dùng máy sủi oxy?
- Nếu hồ ít cây thủy sinh hoặc không có cây → cần sủi oxy để bổ sung oxy cho cá.
- Nếu hồ mới setup, chạy cycle → dùng sủi oxy giúp vi sinh phát triển nhanh hơn.
- Nếu nhiệt độ cao trên 30°C → nước giữ oxy kém hơn, cần sủi oxy.
- Nếu nuôi mật độ cá dày, hoặc hồ nhỏ dưới 40L → dùng sủi oxy sẽ tốt hơn.
- Nếu dùng lọc yếu, hoặc lọc không tạo luồng mặt nước → nên bổ sung sủi oxy.
Khi nào không cần dùng máy sủi oxy?
- Hồ nhiều cây thủy sinh khỏe, ánh sáng đủ → cây sẽ tạo oxy ban ngày, có thể không cần sủi thêm.
- Hồ có lọc mạnh (lọc ngoài, lọc thác, lọc treo) tạo luồng mặt nước tốt → đã giúp hòa tan oxy.
- Hồ đã ổn định, mật độ cá ít, có cây thủy sinh → không cần sủi liên tục, chỉ bật định kỳ khi trời nóng.
Cách chọn máy sục oxy phù hợp cho cá bảy màu
- Hồ dưới 20L (mini) → Chọn máy 1 vòi, lưu lượng khoảng 1 – 2 L/phút.
- Hồ 30 – 50L → Máy sủi 1 vòi 2 – 3 L/phút là phù hợp.
- Hồ 60 – 80L → Dùng máy 1 hoặc 2 vòi 3 – 4 L/phút.
- Hồ trên 100L, nuôi mật độ cao → Máy công suất lớn hơn, lưu lượng 4 – 5 L/phút trở lên.
Cách Chọn Đèn Chiếu Sáng Cho Hồ Cá Bảy Màu
- Cần có đèn cho cây phát triển tốt và hồ có chu kỳ ngày/đêm cho cá sinh hoạt khỏe.
- Đèn nên sáng vừa đủ, có thể dùng đèn phổ thông cho hồ thủy sinh hoặc đèn led cơ bản.
- Dĩ nhiên nếu bạn nuôi ngoài trời hoặc đặt bể cá gần nơi có ánh sáng chiếu cả ngày thì bạn không cần dùng đèn cũng được, còn nếu để phòng tối bạn cần đèn chiếu sáng cho cá ít nhất 6-8h/ ngày.
Xem bài viết chi tiết Cách chọn đèn cho bể cá
Cách chọn đồ trang trí cho hồ cá bảy màu
- Đối với cá bảy màu, cách nuôi tốt nhất là setup hồ đơn giản, thoáng đãng, tập trung vào cây thủy sinh mềm mại và chỗ bơi rộng rãi, giúp cá thể hiện được màu sắc và tập tính bơi đàn đẹp mắt.
- Nền hồ: có thể dùng sỏi nhỏ mịn hoặc cát mịn, trải lớp mỏng 1–2 cm để dễ vệ sinh và tránh cặn bẩn tích tụ.
- TRUNG TÍN không khuyến khích dùng sỏi hạt to vì dễ làm đọng cặn, khó vệ sinh và gây ô nhiễm nước, ngoài ra cá con dễ bị kẹt khi chui rúc.
- Cây thủy sinh: bạn có thể trồng tùy ý của mình, miễn là bạn chăm sóc được cây thủy sinh phát triển mà không làm ảnh hưởng tới chất lượng bước môi trường sống của cá 7 màu.
- Nếu dùng cây bèo hoặc rong, sen, súng thả mặt nước thì dùng mức độ vừa phải đừng che kín quá nếu không sẽ làm thiếu oxy nếu không dùng máy oxy hoặc máy yếu.
- Phía sau hồ: bạn có thể dán decal đen để làm cá nổi hơn và che được lọc hoặc dây điện.
- Cây giả: Không nên dùng cây giả hoặc các loại đồ trang trí có góc cạnh nhọn vì cá bảy màu bơi nhanh và hay quẫy đuôi → dễ bị trầy rách đuôi, nhiễm nấm.
- Không cần bố trí nhiều lũa đá to vì cá bảy màu thích hồ sáng, thoáng.
- Không nên dùng các hang động, mô hình to vì làm cản dòng chảy và giảm diện tích bơi.
Ghi chú:
- Nếu nơi anh sống nhiệt độ dưới 22°C → cần trang bị sưởi để tránh cá bị lạnh, dễ stress và nấm.
- Nếu nhiệt độ nơi anh trên 32°C → nên dùng quạt làm mát hồ.
- Hồ nuôi bảy màu không cần dòng chảy quá mạnh, nên chọn lọc dòng vừa phải hoặc có thể dùng thêm cây để giảm dòng.
Cách Setup Hồ Nuôi Cá Vàng Bảy Màu
Bước 1: Lắp đặt thiết bị phụ kiện vào hồ
- Lắp đặt những thiết bị phụ kiện đã chuẩn bị trước đó vào hồ rồi bơm nước vào.
- Khi đã bơm nước xong thì làm bước tiếp theo phía dưới.
Bước 2: Cách Xử Lý Nước Trước Khi Mua Cá Về Thả
- Nước máy phải dùng chất khử Clo, làm điều này trước khi mua cá về nuôi ít nhất 1 tháng (các loại nước khử clo như Seachem, muti detox).
- Nếu muốn nhanh hơn thì xem hướng dẫn Cách chạy cycle cho hồ thủy sinh hiệu quả.
- Nếu là nước giếng không cần khử clo, nhưng cần đo lại pH vì nước giếng thường có pH thấp nên cần tăng pH.
- Bạn không nên bỏ qua quy trình chạy cycle này, vì bỏ qua mua cá về nuôi dễ bệnh chết. Bạn có thể xem hướng dẫn cách xử lý chạy cycle.
Ghi chú: Châm khử clo ngay sau khi thêm nước vào bể (theo liều lượng của nsx ghi trên chai).
Bước 3: Nuôi cấy vi sinh (châm vi sinh)
- Thêm vi sinh dạng nước (extrabio, scheam Stability, Multibio, bio koika) để hồ ổn định nhanh (châm để nuôi trồng vi khuẩn có lợi vào bể cá giúp xử lý chất độc sinh ra từ chất thải của cá).
- Nếu bạn đã nuôi hồ cá trước đó, có thể dùng nước từ hồ cũ (nếu hồ đang nuôi cá và cá đang khỏe mạnh.
Cách Chọn Mua Cá Bảy Màu Khỏe Đẹp
Khi mua cá:
- Chọn cá bơi linh hoạt, vây không rách, thân không trầy xước,, không nằm đáy, không có đốm trắng liti, không bơi lờ đờ trên mặt nước.
- Tránh mua cá trong hồ có cá chết, nước đục.
- Chọn cá bảy màu trống mái (đực cái): Con nhỏ là trống, con to là mái. Hầu hết con trống sẽ có màu sắc rực rỡ còn mái thì gần như màu nhạt và kích thước nhìn to gấp đôi cá trống.
Trước khi thả cá:
- Ngâm bịch cá trong hồ từ 15–20 phút để cân bằng nhiệt độ.
- Mở bịch ra, từ từ cho một ít nước trong hồ vào bịch cá, lặp lại 2 lần, chờ 2-3p lặp lại lần 2.
- Dùng vợt nhẹ nhàng vớt cá ra, không đổ nước từ bịch vào hồ (hạn chế mầm bệnh).
Cho Cá Bảy Màu Ăn Gì?
Thức ăn cho khô cho cá bảy màu (cám viên..):
- Cám INVE, thức ăn cá bảy màu nixo, cám rainbow ali food, Miniature fish, omega plus, cám galaxy, tokyo gold bảy màu, tokyo gold 1 ly, cám hatcherry, …
- Artemia sấy khô (liều lượng ít tránh đục nước).
Thức ăn tươi, đông lạnh cho cá bảy màu:
- Artemia ấp nở, trùn chỉ sạch, bo bo, trùng huyết đông lạnh.
Nếu bạn là người mới nuôi cá bảy màu, thì công thức cho ăn tốt nhất là:
- 30% thức ăn công nghiệp như cám viên được nói ở trên
- 30% thức ăn đông lạnh (trùn huyết, bobo đông lạnh)
- 30% thức ăn sống (BoBo/Artemia, trùn chỉ)
- 10% thức ăn sấy khô như Artemia sấy khô (có thì dùng, không cũng không sao)
Đây là 1 trong những loại tỷ lệ cho ăn giúp cả bảy màu phát triển khỏe mạnh cả màu sắc lẫn sức khỏe.
Cách cho cá bảy màu ăn:
- Ngày 2–3 lần (sáng và chiều là tốt nhất).
- Mỗi lần ăn tối đa 5 phút, không để thức ăn dư.
Cây Thủy Sinh Phù Hợp Cho Bể Nuôi Cá Bảy Màu
Các loại cây phù hợp:
- Thả nổi: rong đuôi chồn, bèo hoa dâu (bèo tấm), bèo rễ đỏ, củ ấu thái, thủy quỳnh.
- Cắm nền: Cây lưỡi bò, Cỏ đỏ, rau đắng biển, tiểu bảo tháp, đại bảo tháp, rong la hán xanh, hẹ nước, cây liễu gai.
- Gắn đá/lũa: dương xỉ java, ráy nana, Bucep, dương xỉ châu phi.
Tại sao người chơi cá ít nuôi cá bảy màu trong hồ thủy sinh?
1. Nhiệt độ hồ thủy sinh thường mát hơn so với môi trường lý tưởng của cá bảy màu
- Cá bảy màu thích nhiệt độ 25–28°C để sinh sản và phát triển tốt nhất.
- Trong khi đó, nhiều hồ thủy sinh (đặc biệt là chơi cây khó, dùng CO2, ánh sáng mạnh) thường chạy ở 22–24°C để hạn chế tảo, ổn định pH, và phù hợp với cây cần lạnh.
- Nếu không có sưởi, cá bảy màu sẽ kém màu, chậm lớn, dễ bị nấm hoặc stress → dần dần người chơi thủy sinh loại bỏ chúng.
2. Cá bảy màu ăn cây hoặc… phá bố cục
- Cá bảy màu trưởng thành (đặc biệt là mái lớn hoặc trống có bản tính hơi “tháo vát”) đôi khi: Cắn cây mềm như Rotala, Ludwigia mới cắm.
- Lùa cá con hoặc cá khác, phá không gian yên tĩnh trong hồ.
- Một số người chơi cây cảm thấy cá bảy màu không phù hợp với sự “tĩnh” của hồ thủy sinh nghệ thuật.
3. Phân cá bảy màu nhiều → dễ phát sinh rêu tảo
- Bảy màu ăn tạp, ăn nhiều → thải nhiều.
- Trong hồ thủy sinh thường dùng lọc ở công suất yếu hơn hồ cá truyền thống → cá thải nhiều lọc không xử lý kịp sẽ dễ mất cân bằng nước → cá bệnh nếu người chơi không kiểm soát chặt.
4. Hầu hết người nuôi cá bảy màu hướng đến sinh sản hơn là thẩm mỹ bố cục
- Hồ thủy sinh thường tập trung vào layout, bố cục, cây trồng và ánh sáng.
- Người chơi cá bảy màu thường cần hồ dễ vệ sinh, có thể tháo ra vớt cá, tách con, xử lý bệnh…
- Do đó 2 mục tiêu này khác nhau → không nhiều người kết hợp.
Cách Chăm Sóc Cá 7 Màu Hằng Ngày
- Bật lọc 24/24, sủi oxy liên tục (nếu lọc mạnh, cá ít và có chút cây thủy sinh thì không cần oxy cũng được).
- Bật đèn 6–8 giờ/ngày nếu có trồng cây, nếu không trồng cây bật 6 tiếng là được.
- Kiểm tra cá mỗi sáng xem có bị trầy xước, nhạt màu, bỏ ăn hay không (nếu có hãy tìm hiểu để điều trị kịp thời hoặc hỏi cửa hàng uy tín để được tư vấn).
- Dọn đáy hoặc hút cặn 2–3 lần/tuần.
Thay Nước Định Kỳ
- Tần suất: 1–2 lần/tuần.
- Lượng nước thay: 20–30% tổng thể tích hồ.
- Lưu ý: Dùng nước đã xử lý khử clo, cùng nhiệt độ với nước trong hồ.
>> Có thể bạn quan tâm, cách nhận biết dấu hiệu cá bảy màu sắp đẻ.
Cá Bảy Màu Nuôi Chung Với Cá Gì?
Bạn cần nhớ 1 nguyên tắc dưới đây khi muốn nuôi cá bảy màu chung với cá khác:
- Không nuôi chung với cá hung dữ như betta, cá hoàng đế → dễ cắn vây cá bảy màu (vây dài, màu sặc sỡ rất dễ bị cắn)
- Không nuôi chung với các dòng cá săn mồi dù lớn hay nhỏ.
- Không nên nuôi với cá có tập tính tranh giành lãnh thổ hoặc bơi quá mạnh → dễ làm cá bảy màu stress
- Không để lọc quá mạnh, dòng nước quá siết nếu nuôi với cá nhỏ vây dài như bảy màu
Về việc nuôi chung thì có khá nhiều lựa chọn và cũng nhiều lưu ý, vậy nên Trung Tín chia riêng 1 bài dành cho vấn đề này, bạn nhấn để xem Cá bảy màu nuôi chung với cá gì?
Kết Luận
Việc nuôi cá bảy màu thì không quá khó, nhưng để nuôi thành công thì bạn cần nắm rõ từng bước từ setup hồ, xử lý nước, chọn cá, cho ăn, đến chăm sóc và phòng bệnh. Khi làm đúng, bạn sẽ thấy hồ cá luôn trong sạch, cá khỏe mạnh, màu đẹp và sinh sản đều đặn.
Chúc bạn thành công và có một hồ cá bảy màu thật sinh động tại nhà!